Тақырыбы: «Әуезов әлемі». ашық сабақ

Ақмола облысы

Аршалы ауданы

«Жалпы білім беретін Сарыоба

орта мектебі»ММ

Тақырыбы:

«Әуезов әлемі».

М.Әуезов өмірі мен шығармашылығын қайталау.

8-сынып

Мұғалім: Жұмай Ауғанбайұлы

Сабақтың тақырыбы:     «Әуезов әлемі».     М.Әуезов өмірі мен

                                               шығармаларын

   қайталау.

Сабақтың мақсаты:   ХХ ғасырдағы қазақ әдебиеті, оның жанрлық

                                        түрлері мен басты тақырыбы,  көркемдік

                                        ерекшелігі, әлемдік классик

М.Әуезов

                                        шығармалары

мен  жанрлық ерекшеліктерін

                                        қайталап,

тиянақтау.

Міндеттері:    1).  Жазушы өмірін қайталап түсіндіру,  оның  

                                көркем  шығармаларының түрлері арқылы

                                жазушының    эстетикалық талғамын, дүние танымын,

                                дүниеге   көзқарасын таныту.

                          2).

 Оқушылардың белсенді ойлау әрекетін

ұйымдастыру,

                                қосымша

материалдармен жұмыс істей білуін, икем-

                                дағдыларын

жетілдіру.

                          3).

  Жазушының өмір жолы, халық деп соққан жүрегін

                                оқушыларға үлгі ету,  оқушыларды ана тілін, төл

                                әдебиетін

қастерлеуге, ұлыларды бағалауға 

тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:  Өткенді қайталап, тиянақтау.

Көрнекіліктер:   а). кітаптар.

                              ә). тест

тапсырмалары.

                              б) сызбалар.

                              в)

кестелер.

М.Әуезов туралы ұлы адамдар пікірі:

1. Өз басым шетелге

шыға қалсам, жанымнан тастамай алып жүретін екі түрлі ұлттың құндылығы бар:

бірі-«Манас жыры», екіншісі-«Абай жолы».

                                           Ш.Айтматов.

2. «Халықтың

ар-ожданы, оның ойы мен арманының көрінісі болған «Алаш» ұйымының басшылары

қызылдардың құрығына түскен кезде олармен бірге М.О.Әуезов те қуғын-сүргінге

ұшырады. Тағдыр оны ең ауыр қатерден аман алып қалды, алайда «буржуазиялық

ұлтшылдығы» үшін тағылған дәлелсіз айыптау өмірінің соңғы күндеріне дейін қара

елестей қалмай қойды».

                                       Н.Ә.Назарбаев.

3. «Бұрын мен Қазақ

деген халықты білмеуші едім, енді міне, «Абай жолын» оқығаннан кейін сол ғажап

халықпен кең далада бірге жүргендеймін».

                                                                       Б.Матип. Камерун жазушысы.

Сабақтың барысы:   1) ұйымдастыру. Ой

шақыру. Сөзжұмбақ.

1. Жетісудың әйгілі ақыны.                           (Жамбыл)

2. Ауыз әдебиетінің түрі.                                (Жұмбақ)

3. «Боранда» әңгімесінің

авторы.                   (Тахауи)

4. М.Әуезовтың әңгімесі.                                 («Бүркітші»)

5. С.Сейфуллин әңгімесінің

кейіпкері.            (Хамит)

6. М.Әуезов шығармасына

түсірілген фильм. («Көксерек»)

2) Үй тапсырмасын тексеру.

·       

Тіліңмен емес, біліммен жүгір.

  Алдыңғы өткен тақырып,  Ж.Жабаев өмірі мен шығармашылығы туралы

сабақты қайталау, сұрақтар мен тапсырмалар орындау.

         1). Ж.Жабаев қай жылы, қай жерде туды?

         2). Ол өлеңге неше жасынан әуестенді, ақындық

жолға қалай келді?

         3). Жамбылдың 1916 жылғы ұлт-азаттық

көтеріліске арнап шығарған

              өлеңдері

қандай?

        4). Ақынның Ұлы Отан соғысы кезінде

шығарған өлеңдері қандай?

        5). Жамбыл кімдермен айтысты?

        6). Айтыстары ішіндегі мазмұны мен

көркемдігі жағынан ең мықты

             айтысы қандай?

        7). Жамбыл туралы М.Әуезов не деді?

·       

Әуезов әлеміне саяхат.

Балалар, ХХ ғасырда қазақ

әдебиеті тақырып, мазмұн, көркемдік жағынан ең жоғары биік деңгейге көтерілді. Сол

кездегі әлем әдебиетінің інжу-маржандары саналған  классиктер: Америкалық М.Твен,  Т.Драйзер; 

Француздық Р.Роллан,  Э.Золя;  Ағылшындық 

Ж.Верн,  Г.Р.Хаггард;  Кубалық 

Э.Хэмингуэй;  Индиялық  Р.Тагор т.б сияқты қазақ әдебиетінде де ұлы

классиктер туып шықты. Олардың қатарында Ғ.Мүсірепов,  Ғ.Мұстафин, 

М.Әуезов, Ә.Нүрпейісов т.б. болды. Сол дәуірде қоғам шындығын әр жанрда

шынайы суреттеп, алуан тақырыпқа қалам тербеген Әуезов қазақ деген халықты өз

туындылары арқылы бар әлемге танытты. М.Әуезовтің құнды асыл мұралары жыл өткен

сайын халқымыздың ең асыл, ең абзал мұрасы болуда.

·       

Сұрақтар мен тапсырмалар:

1.     М.Әуезов қай жылы, қай жерде туды?

2.     Мұхтардың атасы мен әжесі кім?

3.     Мұхтар алғаш қайдан білім алды?

4.     М.Әуезов Ленинград университетінде қай жылдары оқыды?

5.     «Еңлік-Кебек» драмасы қай жылы жазылды?

6.     М.Әуезовтің аудармалары қандай?

7.    

М.Әуезов

қаламынан туған драмалары қандай?

Хронологиялық кесте.

·       

Ойлы болсаң озып көр.

·       

Жүйріктен жүйрік озар жарысқанда.

Мақалдарды толықтыру.

1.    

Тіліңмен

жүгірме,                                     

2. Кітап ..........................

...............................                                          Білім

.........................

3.    

Білекті

......................                                 4.

Шебердің   ...........................

Білімді

.....................                                     

Шешеннің 

..........................

5.    

Тіл   .........................                                   6.

Білімдінің   ..........................

Тіл  ..........................                                       Білімсіздің  .........................

                                  7.

Жақсының ..................

Ғалымның   ...................

·       

7, 9, 40 – сандарына мақал құрастыру.

·       

Сурет – ғұмыр.

М.Әуезовтің өмірінің әр

кезеңінен суреттер көрсетіп таныстыру.

·       

Тест тапсырмалары.

1.    

«Көксерек

фильмінің бас кейіпкері»

А) Тұраш    Ә) Құмаш    Б) Құрмаш  

В)  Жұмаш

2.    

«Абай

жолы» романының І кітабы қашан жарық көрді?

              А) 1939ж    Ә)1941ж   

Б) 1942ж   В) 1944ж

3.    

Романның

ІІ кітабы жарық көрді?

  А) 1946ж    Ә)1947ж   

Б) 1948ж   В) 1949ж

4.     Романның ІІІ кітабы жарық көрді?

А) 1951ж    Ә)1952ж    Б) 1953ж  

В) 1954ж

5.     Романның ІY кітабы жарық көрді?

А) 1953ж    Ә)1954ж    Б) 1955ж   В) 1956ж

6.    

Осы

төрт кітабы үшін қай жылы Лениндік сыйлық алды?

               А) 1957ж    Ә)1958ж   

Б) 1959ж   В) 1960ж

7.    

М.Әуезовтың

драмасын көрсет.

А) «Ақан сері - Ақтоқты»   Ә)

«ҚозыКөрпеш – Баян сұлу» 

 Б) «Бәйбіше – тоқал»  В) «Қамар сұлу»

8.    

М.Әуезов

қазақ ертегілерін неше топқа бөлді?

               А) 2   Ә)3  

Б) 4    В) 5

Тесттің жауап кілттері:

1.Б. 2.Б. 3Ә. 4.Ә.  5.В.  6.Б. 

7.Б.  8.Ә

Сабақты пысықтау.

Кім көп біледі.  М.Әуезов кім?

·       

Топтастыру.

Жазушы

Драматург

                                                                                                 Аудармашы

Публицист

 М.О.Әуезов                                                        

         Әдебиет зерттеуші

Оқытушы

Қоғам қайраткері

                                                                                                 Спортшы

·       

М.Әуезов

туралы оқушылар тақпақ айтады.

·       

Сабақты қорыту.

  Біз ұлы ғалым-жазушы  өмірі мен шығармаларынан аз да болса мәлімет

алдық. Оның тағдыры туған халқының тағдырымен тығыз байланысты екенін әр

жылдары жазылған шығармаларынан байқадық. Әуезов мұрасы-ұлы мұра. Ол әлі де

қорытыла бермек. 

  Сабағымызды Француз жазушысы Луй Арагонның:

«Эпикалық «Абай романы» ... ХХ ғасырдағы ең мәнді романдардың бірі» деген

сөзімен және орыс жазушысы А.Фадеевтің «М.Әуезов-қазақ халқы үшін екінші  Абай» - деген сөздерімен аяқтамақпыз.

·       

Бағалау:

·       

Үй

жұмысы:  «Ұлы суреткер» тақырыбына шығарма жазып келу.